Organisatie en de veranderende rol van verenigingen [5/5]  

De moderne vereniging richt zich op het faciliteren van leden. Dat vraagt om een andere organisatie van je vereniging. Waar moet je dan aan denken? Mathijs en Dennis hebben je de afgelopen weken meegenomen door het Digitale Dienstverlening- & Communicatiemodel voor verenigingen”. Het model geeft inzicht in waar jouw vereniging digitaal staat én waar groeipotentie zit. In dit laatste blog geven ze handvatten en tips om op organisatieniveau te werken aan een succesvolle faciliterende vereniging.  

Door: Mathijs Vleeming & Dennis van Aalst, Yard | Digital Agency

Lees ook:

• deel 1 over: achtergrond van het ‘Digitale Dienstverlening- & Communicatiemodel voor verenigingen’.
• deel 2 over: kennis delen en de veranderende rol van verenigingen.
• deel 3 over: het (ver)binden van leden. 
• deel 4 over: hoe verenigingen hun digitale dienstverlening inrichten

(klik op de afbeelding om te vergroten)

De faciliterende vereniging benadert de organisatie als een community. Dit lijkt iets nieuws, maar dat is het niet. Bijna iedere vereniging is begonnen als een community: een groep van gelijkgestemden die vanuit gezamenlijke behoeften en in gezamenlijke verantwoordelijkheid samenwerken aan een gemeenschappelijk doel. Toch zien we vaak dat er bij verenigingen een zendende, top-down-organisatie ontstaat naarmate ze groter worden en langer bestaan. Leden voelen zich daar amper nog bij betrokken. Faciliterende verenigingen gaan met een community-benadering dus in feite terug naar de kern. Dat betekent wel dat ze de top-downcontrole moeten loslaten en leden proactief moeten uitdagen om mee te denken. Dat vraagt om een cultuurverandering. 

Organisatie: van top-down naar bottom-up  

De zendende vereniging is hiërarchisch georganiseerd. In deze verenigingen bepalen ‘voormannen en -vrouwen’ in besturen de verenigingsagenda. De communicatie is vrijwel uitsluitend eenrichtingsverkeer. Bijvoorbeeld via brieven, e-mails of evenementen met lezingen zonder verdere interactie.  

Luisterende verenigingen zijn wat minder traditioneel. Deze verenigingen vragen hun leden om input. Bijvoorbeeld via vragenlijsten en democratische besluitvorming. Toch wordt de agenda nog steeds van hogerhand bepaald.  

De moderne vereniging is een faciliterende vereniging. Deze is per definitie bottom-up: de leden bepalen de agenda rechtstreeks. Dit gaat verder dan leden om input vragen. De vereniging gebruikt ook data om inzicht te krijgen in hun leden en werkt nauw met hen samen. Leden worden uitgedaagd om proactief mee te doen en ze krijgen verantwoordelijkheid. 

Brancheoverschrijdende samenwerkingen 

Faciliterende verenigingen die voorop lopen, richten zich niet alleen op de eigen vereniging. Ze zijn juist ook bezig met hun branche en de aanpalende branches. Want grote vraagstukken bij verenigingen zijn tegenwoordig niet meer eendimensionaal, maar raken verschillende disciplines. Disciplines die vaak buiten de grenzen van de vereniging liggen.  

Verenigingen met visie die hun tijd ver vooruit zijn, gaan bijvoorbeeld coalities aan. Ook zetten ze innovatiehubs op en bieden openbare online platformen voor kennisdeling en verbinding met andere branches. Daardoor komt innovatie echt op gang.  

Verschillende lidmaatschapsmodellen 

Bij brancheoverschrijdende samenwerking stelt een eigen online platform je in staat om met verschillende lidmaatschapsmodellen te werken. Maak bijvoorbeeld algemene kennis openbaar beschikbaar via je website. Verdiepende kennis of dossiers bied je dan aan via een loginomgeving voor leden.  

Case TVVL: leden en niet-leden vinden elkaar 

Een mooi voorbeeld van een vereniging die voorop loopt, is TVVL, samen met Techniek Nederland, Bouwcampus of Bouwend Nederland. Op hun online platform KUBR versterken leden- en niet-leden elkaar. Iedereen die in de techniek en bouw werkt, kan zich aanmelden voor KUBR. Deelnemers hoeven geen lid te zijn van TVVL, Techniek Nederland, Bouwcampus of Bouwend Nederland. Op deze manier versterken leden en niet-leden elkaar. In groepen of thema’s kunnen ze met elkaar in contact komen, kennis uitwisselen en publicaties delen. https://www.yunits.com/klantcases/tvvl/. 

Case Nevi: leden en niet-leden tillen inkoopvak naar hoger niveau 

Inside Procurement is hét kennisnetwerk voor inkoop-, contract- en supplymanagement. In de community ontmoeten vakgenoten en experts elkaar. Samen delen zij kennis, kunde, ervaringen en andere waardevolle informatie. Inside Procurement is gelanceerd door Nevi, de vereniging gericht op het inkoopvak.  

Inside Procurement niet alleen gericht de leden van Nevi, maar ook op niet-leden. De missie van Nevi is om het inkoopvak naar een hoger niveau brengen. Voor het individu, voor organisaties en voor de maatschappij. Daarom is Inside Procurement een openbare community, met uitzondering van een paar besloten groepen. Iedereen die in het inkoopvak werkt, of daarin is geïnteresseerd, kan zich aansluiten bij Inside Procurement. Lees meer in de case over Nevi.  

Tips voor een succesvolle community 

Stel je wilt jouw vereniging ontwikkelen richting de faciliterende vereniging, hoe pak je dat dan aan? We geven je 2 tips. 

Tip 1: experimenteer en accepteer foutmarge 

Wat werkt, hangt sterk af van wat voor type vereniging je bent en wat voor leden je hebt. Experimenteer daarom met andere organisatievormen. Dan ontdek je waar de waarde zit voor jouw vereniging. Daarbij is het belangrijk dat het bestuur ruimte geeft om dingen uit te proberen. Die ruimte moet er ook organisatorisch zijn. Huur bijvoorbeeld, net als de KNVB, een agile coach in om het experimenteren te begeleiden. 

Je ziet vaak dat als er ruimte is om te experimenteren, medewerkers van zo’n vereniging heel enthousiast worden en mee gaan doen. Dan kan het experiment uitgroeien tot iets moois. 

Houd wel voor ogen dat experimenten ook kunnen mislukken. Zo werkt dat bij innovatie nu eenmaal en dat geeft niet. Daar leer je van. 

Dat maakt het soms ook eng voor een vereniging: je investeert in een bepaalde richting, betrekt je leden daarbij en je weet nog niet wat het oplevert. Toch is het goed om die experimenten in je verenigings-DNA op te nemen, zodat je ook als vereniging nieuwe paden durft te bewandelen. Soms zijn die doodlopend, maar soms groeien ze ook uit tot een snelweg. 

Tip 2: doe het samen! 

De tweede tip is de belangrijkste: je vereniging ontwikkel je samen. Begin samen met je leden aan het bouwen van je online community en zorg voor organische groei. Faciliteer en vergroot het bestaande verenigingsgevoel en speel gezamenlijk in op bestaande behoeften van leden. Zorg voor een aantal ambassadeurs van je online community onder je leden en begin klein en simpel. Groei daarna samen in co-creatie. 

Lees hier de eerdere blogs uit deze blogserie

Wil je meer tips? Bekijk het webinar 7 tips voor een succesvolle community 

Over de auteurs

Mathijs Vleeming: consultant verenigingen bij Yard | Digital Agency

Mathijs gelooft dat verenigingen hun impact kunnen vergroten door hun leden het hele jaar door te verbinden en kennis te laten delen. Daarvoor baseert hij zich op zijn 20 jaar ervaring in het “hart van de wereld van professionele community-bouwers”, namelijk in de internationale meetingsindustrie voor verenigingscongressen en -bijeenkomsten bij de International Congress and Convention Association. Daar was hij Director Marketing.

Al meer dan 3 jaar werkt Mathijs als communitystrateeg en consultant. In die rol helpt hij verenigingen en andere organisaties om online communitystrategieën creëren. Dat doet hij bij Yard | Digital Agency, de marktleider in digitale communicatie- en communityoplossingen voor verenigingen en publieke organisaties in Nederland.

Mathijs schreef een eBook met input van verenigingen en communityleiders getiteld: “The Association Community Compendium. How the harness the collective power of your members”. Mathijs is ook bestuurslid van het Community Consultants Collective en expertbijdrager van Association Meetings International.

Dennis van Aalst: online strateeg & directeur bij Yard | Digital Agency

Dennis gelooft in de kracht van digitaal. Met passie ondersteunt hij samen met gemotiveerde collega’s maatschappelijke organisaties bij het realiseren van digitale impact. Dennis is een ervaren online strateeg binnen de verenigingswereld. Door zijn diepgaande kennis van verenigingen fungeert hij als sparringpartner en adviseur van verenigingen die digitaal willen groeien.

Samen met de KNVB en Yard | Digital Agency won hij de Dutch Interactive Award (DIA) 2021 in de categorie communities. Deze prijs hebben zij gewonnen voor het platform Eén tweetje, waarvoor Dennis samen met de KNVB de strategie ontwikkelde. “De community zorgt voor een game changer in de manier waarop de KNVB communiceert”, aldus de jury. “Een verandering van top-down naar peer-to-peer.”

Daarnaast is Dennis trainer digitale community’s bij De Nederlandse Associatie (DNA). Via open en incompany workshops helpt hij branche- en beroepsverenigingen om de waarde van een online community te ontdekken. Ook begeleidt hij ze bij het opstarten van een online community en het stimuleren van interactie en betrokkenheid binnen de community.

Even sparren over het digitaal laten groeien van je vereniging?

Neem gerust contact met ons op. Wij denken graag met je mee! Of ontdek direct de digitale groeipotentie van jouw vereniging.

Webinar terugkijken: Van zendend naar faciliterend: de veranderende rol van verenigingen

Het digitale landschap voor branche- of beroepsverenigingen verandert in sneltreinvaart. Dat komt omdat leden nieuwe behoeften en verwachtingen hebben van hun vereniging. Hoe reageer je daarop en laat je jouw vereniging digitaal groeien om de ledenbinding te verbeteren?

Webinar terugkijken